خشکی واژن : علائم، علل و درمان

خشکی واژن یک مشکل شایع در میان بانوان است که ممکن است در هر سنی رخ دهد و موجب رابطه جنسی اذیت کننده و بر هم خوردن تعادل در زندگی جنسی فرد شود.
دلایل متعددی باعث ایجاد آن می شود و همچنین درمان‌های متعددی جهت رفع آن وجود دارد.
لایه‌ای نازک از ترشحات، دیواره‌ی داخلی واژن را پوشانده است که باعث لغزندگی و مرطوب شدن آن می شود.
در هنگام یک رابطه جنسی جریان خون در دستگاه تناسلی افزایش پیدا می کند و این امر باعث افزایش ترشحات و لغزندگی بیشتر واژن می شود و موجب کاهش آسیب در حین رابطه‌ی جنسی می‌شود.

آنچه در این مقاله می خوانید

• علائم خشکی واژن
• روش های تشخیص خشکی واژن
• علل خشکی واژن
• درمان خشکی واژن

استروژن یک هورمون جنسی زنانه است که باعث میشود لایه‌ی داخلی واژن نرم و ضخیم و خاصیت ارتجاعی داشته باشد.
خشکی واژن به دلیل کاهش سطح استروژن ایجاد می‌شود.
تغییرات هورمونی در اثر قاعدگی، افزایش سن، یائسگی، زایمان و شیردهی روی میزان و غلظت رطوبت واژن موثر است و سبب نازک و ملتهب شدن دیواره‌ی واژن می گردد.
کاهش سطح استروژن یا نازک شدن پوشش واژن منجر به عفونت واژن می شود.
همین امر به نوبه خود باعث مشکلاتی مثل خشکی واژن می شود؛
این افت سطح استروژن ممکن است به دلیل زایمان، شیر دادن به نوزاد، پرتودرمانی، شیمی درمانی یا جراحی برداشتن تخمدان باشد.

---

علائم خشکی واژن

خشکی وازن با علائم مختلفی نمایان می شود:

• خارش و سوزش شدید واژن
• درد واژن
• خروج ترشح از واژن
• درد و خونریزی در هنگام رابطه جنسی
• عرق شبانه و بی خوابی
• تغییرات خلق و خوی
• خستگی بیش از حد
• مسائل مربوط به حافظه
• تکرر ادرار یا نیاز فوری به دفع ادرار
• عفونت ادراری مکرر
• سوزش در زمان دفع ادرار

---

روش های تشخیص خشکی واژن

فرد مبتلا پس از مشاهده ی علائم خشکی واژن لازم است به متخصص مراجعه کند تا از طریق روش های زیر بیماری را تشخیص دهد:

1. معاینه بالینی ناحیه لگن:
   معاینه و بررسی نواحی دستگاه تناسلی مانند واژن و دهانه رحم
2. تست پاپ اسمیر:
   بررسی نمونه های سلولی ای که از دهانه رحم و دیواره رحم برداشته شده در زیر میکروسکوپ
   بررسی نمونه هایی از ترشحات واژن
3. تست هورمونی:
   بررسی میزان هورمون استروژن در بدن
4. آزمایشات ادراری:
   انجام آزمایشات مربوط به ادرار در صورتی که بیمار دچار عفونت های ادراری باشد

اگر علائم خشکی واژن را مشاهده کردید، باید جهت تشخیص و درمان به پزشک متخصص مراجعه نمایید. شما می توانید جهت دریافت خدمات تخصصی درمانی با خانم سمیرا مصباح، جراح و متخصص زنان تماس حاصل فرمایید.

---

علل خشکی واژن چیست؟

خشکی واژن دلایل متعدد جسمی و روحی دارد که هر دو مورد سبب ایجاد و بدتر شدن این مشکل می شوند که عبارتند از:

کاهش سطح استروژن

شایع ترین علت خشکی واژن کاهش سطح استروژن است که غالبا به دلیل یائسگی ایجاد می‌شود. چند نکته و ویژگی در مورد هورمون استروژن :

• توسط تخمدان‌ها تولید می‌شود.
• باعث ایجاد ویژگی‌های زنانه مانند رشد سینه‌ها و فرم بدن می‌شود.
• نقش مهمی در چرخه‌ی قاعدگی و بارداری ایفا می‌کند.
• لایه‌ی داخلی واژن را ضخیم، مرطوب و سالم نگه می‌دارد.

بدون استروژن بافت واژن نازک و خشک می‌شود و حالت کشسانی بافت واژن کم می‌شود؛ در نتیجه به راحتی آسیب می‌بیند.
مخاط آن از صورتی به رنگ آبی دیده می‌شود. این تغییرات را تحت عنوان آتروفی واژن می‌شناسیم.

سطح استروژن به دلایل دیگر نیز ممکن است کاهش یابد مانند:

• زایمان
• شیردهی
• استرس بیش از حد
• اقدامات درمانی برای سرطان‌ها مانند شیمی درمانی و اشعه درمانی در ناحیه‌ی لگن
• ورزش‌های شدید
• برداشتن تخمدان‌ها به روش جراحی

یائسگی: 

آتروفی و خشکی واژن می‌تواند درد و ناراحتی در طول رابطه جنسی برای فرد ایجاد کنند و احتمال عفونت واژن را نیز افزایش دهد.
و همانطور که اشاره گردید کاهش سطح استروژن موجب نازک شدن لایه‌ی داخلی مجاری ادراری می‌شود.
و به دنبال آن شانس تکرر ادرار و عفونت‌های ادراری را افزایش می‌دهند.
همچنین زنان ممکن است خونریزی پس از رابطه‌ی جنسی یا سوزش واژن و خارش داشته باشند.

این علائم به عنوان سندرم یائسگی یا GMS شناخته شده است که قطعا می‌توانند بر لذت جنسی فرد و احساس خوب فرد نسبت به خود تاثیر بگذارند.
حدود ۴۰ تا ۵۰ در صد از زنان یائسه خشکی واژن را تجربه می‌کنند اما تنها ۲۰ درصد از آنها به دنبال درمان مشکل خود هستند.
البته که هیچ دو نفری علائم یائسگی یکسانی را تجربه نمی‌کنند.

• استعمال سیگار: 
  بانوان سیگاری زودتر از سایرین دچار یائسگی می‌شوند، بنابراین خشکی واژن نیز در سنین پایین تری ایجاد می‌شود.

روش های پیشگیری از بارداری:

برخی زنان به لاتکس و مواد اسپرم کش موجود در کاندوم حساسیت نشان می دهند و منجر به خشکی واژنشان می شود.
در استفاده از ژل های روان کننده احتیاط کنید چون باعث از بین رفتن اسپرم ها می شود و ممکن شما برای همیشه باردار نشوید.

عوامل روحی_روانی موٍر در خشکی واژن:

ﻋﻮاﻣﻞ زیر در ﺧﺸﮑﯽ واژن تاثیرگذار به ﺷﻤﺎر می‌روند:

• ﻋﺪم آراﻣﺶ و آﺳﺎﯾﺶ
• ﺣﺎﻻت ﻋﺼﺒﯽ و ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ
• اﺿﻄﺮاب و اﺳﺘﺮس
• اﻓﺴﺮدﮔﯽ
• ﺑﯿﻤﺎری‌های رواﻧﭙﺰﺷﮑﯽ
• ﺧﺎﻃﺮات ﺑﺪ از رابطه جنسی
• ﻣﺸﮑﻼت زﻧﺎﺷﻮﺋﯽ
• عدم آمادگی کافی برای رابطه
• عدم پیش نوازی و اﺿﻄﺮاب درﺑﺎره ﻧﺤﻮه رﻓﺘﺎر ﺟﻨﺴﯽ ﺷﺮﯾﮏ ﺟﻨﺴﯽ

دارو‌های ضد افسردگی: 

اختلالات عملکرد جنسی مانند خشکی واژن، کاهش میل جنسی و ناتوانی در رسیدن به ارگاسم؛ می تواند از عوارض برخی داروهای ضدافسردگی باشد.

داروهای آنتی هیستامین:

خشکی واژن یکی از عوارض داروهایی است که برای برطرف کردن علائم سرما خوردگی و آلرژی و کاهش ترشحات استفاده می‌شود. با قطع مصرف دارو، رطوبت واژن نیز به حالت طبیعی خود برمی گردد.

اگر علائم خشکی واژن را مشاهده کردید، باید جهت تشخیص و درمان به پزشک متخصص مراجعه نمایید. شما می توانید جهت دریافت خدمات تخصصی درمانی با خانم سمیرا مصباح، جراح و متخصص زنان تماس حاصل فرمایید.

سندرم شوگرن: 

نوعی بیماری خود ایمنی است که غدد اشکی و بزاقی را درگیر کرده و دچار التهاب می‌کند. همچنین ممکن است لایه‌ی داخلی واژن را ملتهب کرده و خشک کند.

شست و شوی واژینال: 

شستشو و دوش واژینال و استفاده از برخی لوسیون‌ها نیز می‌توانند باعث برهم خوردن تعادل در واژن و سبب التهاب، عفونت و همچنین خشکی آن شوند.

---

درمان خشکی واژن

توجه داشته باشید که درمان‌های متعددی برای رفع خشکی واژن وجود دارند، اما درمان خشکی واژن فقط تحت نظر متخصص زنان انجام می‌شود.
استفاده از کرم‌های موضعی واژن، درمان دارویی و نیز درمان‌های خانگی همگی می‌توانند کمک کننده باشند.

استروژن واژینال

پرکاربردترین شکل درمان خشکی واژن استفاده موضعی از استروژن در ناحیه واژن می باشد که به آن استروژن واژینال می گویند.
این کار خطر ابتلا به عفونت ادراری را نیز کم می کند که برای داشتن یک عملکرد جنسی سالم با همسر اهمیت زیاد دارد.
مقدار کمی از این استروژن هم وارد جریان خون می شود و هورمون تستوسترون را کاهش نمی دهد. در مورد میزان و نوع مصرفی آن با پزشک مشورت کنید.

اشکال مختلف استروژن واژینال عبارتند از:

1. پماد استروژن واژینال: 
   معمولا شب ها، با استفاده از اپلیکاتور پماد را وارد واژن می کنید.
2. حلقه استروژن واژینال: 
   نرم و قابل انعطاف است که وارد بخش بالایی واژن می شود که به صورت ثابت شروع به آزادسازی استروژن می کند و توسط بافت های واژن جذب می شود. هر سه ماه یک بار باید تعویض شود.
3. قرص استروژن واژینال: 
   با استفاده از یک اپلیکاتور یک بار مصرف، قرص را داخل واژن قرار می دهید.

اگر خشکی واژن با سایر علائم یائسگی مانند گرگرفتگی همراه باشد و اگر رحم خود را درنیاورده باشید (هیسترستومی)، پزشک استروژن خوراکی را به همراه هورمون پروژستین برای شما تجویز خواهد کرد.
اگر سابقه ابتلا به سرطان پستان، تخمدان و یا رحم را دارید یا باردار یا شیرده هستید ، در مورد ایمن بودن استفاده از استروژن موضعی با پزشک خود صحبت کنید.

از پزشک بپرسید که آیا این هورمون درمانی مفید است یا نه و کدام نوع آن برای شما بهتر است.

اگر دچار خشکی واژن هستید و میخواهید بدانید آیا این هورمون درمانی مفید است یا نه و کدام نوع آن برای شما بهتر است، می توانید جهت دریافت خدمات تخصصی درمانی با خانم سمیرا مصباح، جراح و متخصص زنان تماس حاصل فرمایید.

---

اگر مایل به مصرف استروژن نیستید؛موارد زیر برای شما تجویز می شود:

مصرف فیتواستروژن: ترکیباتی هستند که مشابه استروژن در بدن عمل می‌کنند و در غذاهای گیاهی مانند سویا، آجیل، مغز‌ها و دانه‌ها، پنیر و لوبیا یافت می‌شود.

مصرف اسپمیفین: قرصی است که عملکرد آن بر بافت واژن مانند استروژن است.

مصرف پر استرون: شیافی است که باید داخل واژن قرار داده شود و مصرف آن متداول نیست.

مصرف برخی ویتامین ها: مصرف برخی ویتامین ها از جمله ویتامین A و B و E در کاهش استرس موثر هستند در نتیجه باعث بهبود خشکی واژنی که بر اثر استرس به وجود آمده است می شوند.

سبک زندگی سالم:

نوشیدن آب به اندازه کافی، استراحت کافی در طول شبانه روز و ورزش منظم به بهبود وضعیت جسمانی کمک می کند.

رابطه‌ی جنسی منظم و سالم:

در رابطه‌ی جنسی منظم با همسر، هنگام مقاربت جریان خون به واژن افزایش یافته و باعث افزایش ترشحات واژن می‌شود و خشکی واژن را برطرف می‌کند.

مرطوب کننده ها و روان کننده های واژن:

می‌توانید از روان‌کننده‌ها (لوبریکنت) در هنگام مقاربت استفاده کنید تا واژن را مرطوب کرده و درد در هنگام نزدیکی را کاهش دهد.
روان‌کننده‌های محلول در آب نسبت به روان‌کننده‌های روغنی بهتر بوده زیرا باعث تحریک واژن نمی‌شوند و به کاندوم نیز آسیبی نمی‌رساند.

استفاده از لیزر مونالیزا:

تکنولوژی لیزر مونالیزا؛ یکی از موثرترین روشهای بدون عارضه برای درمان خشکی واژن است. در واقع با تحریک بافت داخلی واژن، خون رسانی را افزایش داده و موجب می شود کلاژن سازی اتفاق بیفتد. همچنین با تحریک بافتهای درونی تر، بدن مستعد تولید هورمون استروژن می شود که به مجموعه این فرایندها جوانسازی واژن با لیزر می گوییم که موجب می شود رابطه جنسی ایده آلی را تجربه کنید. بطور متوسط برای رفع خشکی واژن، سه جلسه استفاده از لیزر مونالیزاتاچ نیاز است. بعد از این سه جلسه تا حدود دو سال الی چهار سال، شما نیازی به تجدید درمان نخواهید داشت.

استفاده از تکنولوژی RF برای درمان خشکی واژن

رادیو فرکوئنسی (RF) نسل جدید تکنولوژی در فیلد زنان است که با استفاده از امواج رادیویی که با سرعت بالا تغییر فاز می دهند.
این کار باعث می شود که بافتهای داخلی بدن تحریک شده و سلولهای مخاطی را وادار به فعالیت می کند.
نتیجه این عمل، تولید استروژن و لایه برداری از بافت دیواره کانال واژن است. 

به یاد داشته باشید که از دستگاه آر اف برای درمان و یا زیبایی واژن استفاده می شود که از جمله می توان به درمان دردهای لگنی و یا جوانسازی واژن اشاره کرد.
با لایه برداری بافت داخلی واژن، بالاترین درجه از جوانسازی واژن اتفاق می افتد.
چرا که بدن بصورت خودکار در صدد ایجاد بافت جدید، به جای بافت قبلی واژن می شود و همین موضوع است که رضایت بیماران را از این روش به بالاترین حد ممکن می رساند.

اگر شما نیز شاهد علائم خشکی واژن هستید ، می توانید جهت دریافت خدمات تخصصی درمانی با خانم سمیرا مصباح، جراح و متخصص زنان تماس حاصل فرمایید.