غده‌های بارتولن، دو غده کوچک در دو طرف دهانه واژن هستند که وظیفه ترشح مایعی روان‌کننده را در هنگام رابطه جنسی بر عهده دارند. گاهی اوقات، مجرای خروجی این غده‌ها مسدود شده و منجر به تجمع مایع و تشکیل کیست بارتولن می‌شود. در صورتی که این کیست عفونی شود، آبسه بارتولن ایجاد می‌گردد که می‌تواند با درد، تورم و ناراحتی قابل توجهی همراه باشد. در چنین شرایطی، “جراحی غده های بارتولن” به عنوان یک راهکار موثر برای تخلیه کیست یا آبسه و رفع علائم آزاردهنده مطرح می‌شود. درک دلایل انجام این جراحی، روش‌های مختلف آن و مراقبت‌های پس از عمل، برای بانوانی که با این مشکل مواجه هستند، از اهمیت بسزایی برخوردار است.
با وجود اینکه کیست و آبسه بارتولن از مشکلات نسبتاً شایع در بین بانوان محسوب می‌شوند، ممکن است اطلاعات دقیق و جامعی در مورد روش‌های “جراحی غده های بارتولن” به آسانی در دسترس نباشد. سوالاتی پیرامون زمان مناسب برای جراحی، نحوه انجام آن، عوارض احتمالی و احتمال عود مجدد می‌تواند برای بسیاری از بانوان مطرح شود. هدف اصلی این مقاله، ارائه یک راهنمای جامع و انحصاری است که با زبانی ساده و قابل فهم، تمامی جوانب مربوط به “جراحی غده های بارتولن” را تشریح نماید و به سوالات و ابهامات شما در این زمینه پاسخ دهد. تلاش ما بر این است که با ارائه محتوایی دقیق و انحصاری، دیدگاهی روشن و اطمینان‌بخش در مورد این روش درمانی ایجاد کنیم.
آنچه می خوانید
در این مقاله، ما به طور مفصل به بررسی دلایل ایجاد کیست و آبسه بارتولن، علائم آن‌ها، زمان مناسب برای “جراحی غده های بارتولن”، روش‌های مختلف جراحی (از جمله تخلیه ساده و مارسوپیالیزاسیون)، مراقبت‌های پس از عمل، عوارض احتمالی و احتمال عود مجدد خواهیم پرداخت. همچنین، به برخی از سوالات متداول در مورد این روش نیز پاسخ خواهیم داد تا شما با آگاهی کامل و بدون هیچگونه نگرانی، در صورت نیاز به انجام “جراحی غده های بارتولن”، برای آن آماده شوید.
دلایل ایجاد کیست و آبسه بارتولن و ضرورت جراحی غده های بارتولن
کیست بارتولن زمانی ایجاد می‌شود که مجرای خروجی یکی از غده‌های بارتولن مسدود شود. این انسداد می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله عفونت، التهاب مزمن یا آسیب‌دیدگی باشد. در نتیجه این انسداد، مایع ترشح شده توسط غده نمی‌تواند خارج شود و در داخل غده تجمع یافته و یک کیست بدون درد یا با درد خفیف را تشکیل می‌دهد. در صورتی که این کیست عفونی شود، به آبسه بارتولن تبدیل می‌گردد. عفونت معمولاً ناشی از باکتری‌های موجود در پوست یا دستگاه گوارش است.
آبسه بارتولن معمولاً با علائم شدیدی مانند درد ناگهانی و فزاینده در ناحیه واژن، تورم قابل توجه، قرمزی و گرمی پوست اطراف ناحیه درگیر، مشکل در نشستن یا راه رفتن و تب همراه است. در چنین شرایطی، “جراحی غده های بارتولن” به منظور تخلیه چرک و کاهش فشار و درد ضروری است. عدم درمان آبسه بارتولن می‌تواند منجر به گسترش عفونت و عوارض جدی‌تری شود.
| تقویت نقطه جی | لیفت ناحیه تناسلی با نخ | تنگ کردن ناحیه تناسلی | لابیاپلاستی با لیزر | عمل پرینورافی |
| سفید کردن ناحیه تناسلی | تزریق چربی به ناحیه تناسلی | تزریق ژل به ناحیه تناسلی | واژینوپلاستی | عمل کلیتوریس |
حتی در مورد کیست‌های بارتولن بزرگ و علامت‌دار که باعث ناراحتی، درد هنگام رابطه جنسی یا مشکل در فعالیت‌های روزمره می‌شوند، “جراحی غده های بارتولن” ممکن است به عنوان یک راهکار درمانی در نظر گرفته شود. هدف از جراحی در این موارد، برداشتن کیست یا ایجاد یک مجرای خروجی جدید برای غده به منظور جلوگیری از تجمع مجدد مایع است.
زمان مناسب برای انجام جراحی غده های بارتولن
تعیین زمان مناسب برای “جراحی غده های بارتولن” بستگی به شرایط و علائم بیمار دارد. در مورد آبسه‌های بارتولن، جراحی معمولاً به صورت اورژانسی و به محض تشخیص انجام می‌شود. تاخیر در تخلیه آبسه می‌تواند منجر به گسترش عفونت و افزایش درد و ناراحتی بیمار شود. پزشک پس از معاینه و تشخیص آبسه، بلافاصله برای انجام جراحی برنامه‌ریزی خواهد کرد.
در مورد کیست‌های بارتولن، تصمیم‌گیری برای جراحی بستگی به اندازه کیست، وجود علائم و میزان ناراحتی بیمار دارد. کیست‌های کوچک و بدون علامت معمولاً نیازی به جراحی ندارند و ممکن است با گذشت زمان خود به خود برطرف شوند. در این موارد، پزشک ممکن است توصیه به مراقبت‌های خانگی مانند نشستن در آب گرم (حمام سیتز) و پیگیری علائم نماید.
اما اگر کیست بارتولن بزرگ باشد، باعث درد، ناراحتی هنگام رابطه جنسی، مشکل در راه رفتن یا نشستن شود، یا به طور مکرر عود کند، “جراحی غده های بارتولن” به عنوان یک گزینه درمانی در نظر گرفته می‌شود. همچنین، در صورتی که کیست عفونی شده و به آبسه تبدیل شود، جراحی برای تخلیه ضروری خواهد بود. پزشک متخصص زنان پس از ارزیابی دقیق وضعیت بیمار، بهترین زمان و روش جراحی را تعیین خواهد کرد.
روش‌های مختلف جراحی غده های بارتولن
روش‌های مختلفی برای “جراحی غده های بارتولن” وجود دارد که بسته به نوع مشکل (کیست یا آبسه)، اندازه آن و سابقه بیمار انتخاب می‌شوند. یکی از رایج‌ترین روش‌ها برای درمان آبسه بارتولن، تخلیه ساده (Incision and Drainage) است. در این روش، پزشک یک برش کوچک در سطح آبسه ایجاد کرده و چرک و محتویات آن را تخلیه می‌کند. پس از تخلیه، ممکن است یک درن (لوله کوچک) برای چند روز در محل برش قرار داده شود تا تخلیه کامل صورت گیرد و از تجمع مجدد مایع جلوگیری شود.
روش دیگری که برای درمان کیست‌های بزرگ یا آبسه‌های مکرر استفاده می‌شود، مارسوپیالیزاسیون (Marsupialization) است. در این روش، پزشک یک برش بیضی‌شکل در دیواره کیست یا آبسه ایجاد کرده و لبه‌های آن را به سطح پوست بخیه می‌زند. این کار یک دهانه دائمی ایجاد می‌کند که به غده اجازه می‌دهد به طور طبیعی تخلیه شود و از تجمع مجدد مایع جلوگیری می‌کند. مارسوپیالیزاسیون معمولاً نرخ عود کمتری نسبت به تخلیه ساده دارد.
در موارد نادر، اگر کیست یا آبسه بارتولن بسیار بزرگ باشد، مکرراً عود کند یا مشکوک به وجود سلول‌های غیرطبیعی باشد، ممکن است پزشک روش برداشتن کامل غده بارتولن (Bartholinectomy) را در نظر بگیرد. این یک جراحی پیچیده‌تر است و معمولاً به عنوان آخرین راه حل در نظر گرفته می‌شود زیرا برداشتن غده می‌تواند منجر به خشکی واژن شود. انتخاب روش مناسب برای “جراحی غده های بارتولن” بستگی به شرایط خاص هر بیمار دارد و توسط پزشک متخصص تعیین می‌شود.
آمادگی‌های لازم قبل از جراحی غده های بارتولن
آمادگی‌های لازم قبل از “جراحی غده های بارتولن” معمولاً ساده است، به ویژه اگر جراحی به صورت اورژانسی برای تخلیه آبسه انجام شود. در این موارد، هدف اصلی تسریع در انجام عمل و کاهش درد و عفونت بیمار است. پزشک قبل از جراحی، شرح حال بیمار را بررسی کرده و در صورت وجود هرگونه بیماری زمینه‌ای یا مصرف داروی خاص، اقدامات لازم را انجام خواهد داد.
اگر جراحی برای برداشتن کیست یا به روش مارسوپیالیزاسیون برنامه‌ریزی شده باشد، ممکن است پزشک توصیه‌های خاصی را ارائه دهد. به طور معمول، توصیه می‌شود که بیمار از چند ساعت قبل از عمل از خوردن و آشامیدن خودداری کند، به ویژه اگر قرار است از بیهوشی عمومی یا بی‌حسی عمیق استفاده شود. همچنین، بیمار باید در مورد تمام داروهایی که مصرف می‌کند، از جمله داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و مکمل‌های گیاهی، به پزشک اطلاع دهد. برخی از داروها مانند داروهای رقیق‌کننده خون ممکن است نیاز به قطع یا تنظیم دوز قبل از جراحی داشته باشند.
قبل از “جراحی غده های بارتولن”، پزشک یک معاینه لگنی انجام خواهد داد تا محل و اندازه کیست یا آبسه را ارزیابی کند. همچنین، ممکن است در مورد سابقه پزشکی و علائم فعلی بیمار سوالاتی بپرسد. رعایت دقیق تمام دستورالعمل‌های پزشک قبل از جراحی به اطمینان از یک پروسیجر ایمن و موفقیت‌آمیز کمک می‌کند.
مراحل انجام جراحی غده های بارتولن به طور دقیق
مراحل انجام “جراحی غده های بارتولن” بسته به روش انتخاب شده (تخلیه ساده، مارسوپیالیزاسیون یا برداشتن کامل غده) متفاوت است. در روش تخلیه ساده، پس از بی‌حسی موضعی ناحیه، پزشک یک برش کوچک در سطح آبسه ایجاد کرده و با فشار یا استفاده از ابزارهای مخصوص، چرک و محتویات آن را تخلیه می‌کند. سپس، محل برش تمیز شده و ممکن است یک درن برای تخلیه مداوم قرار داده شود.
در روش مارسوپیالیزاسیون، پس از بی‌حسی موضعی یا عمومی، پزشک یک برش بیضی‌شکل در دیواره کیست یا آبسه ایجاد می‌کند. سپس، لبه‌های این برش به سطح پوست اطراف بخیه زده می‌شود تا یک دهانه دائمی ایجاد شود. این دهانه به غده اجازه می‌دهد تا به طور طبیعی تخلیه شود و از تجمع مجدد مایع جلوگیری می‌کند.
در روش برداشتن کامل غده بارتولن که معمولاً تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود، جراح با دقت غده بارتولن و مجرای آن را از بافت‌های اطراف جدا کرده و به طور کامل برمی‌دارد. پس از برداشتن غده، محل جراحی با بخیه بسته می‌شود. این روش پیچیده‌تر است و زمان بهبودی طولانی‌تری دارد.
کل فرآیند “جراحی غده های بارتولن” بسته به روش انجام شده می‌تواند از 15 دقیقه تا یک ساعت یا بیشتر طول بکشد. پس از جراحی، بیمار برای مدت کوتاهی تحت نظر قرار می‌گیرد و سپس با دستورالعمل‌های لازم برای مراقبت‌های پس از عمل، مرخص می‌شود.
مراقبت‌های لازم پس از جراحی غده های بارتولن
مراقبت‌های پس از “جراحی غده های بارتولن” نقش مهمی در بهبودی سریع و جلوگیری از بروز عوارض جانبی دارد. پس از عمل، بیمار باید استراحت کافی داشته باشد و از انجام فعالیت‌های سنگین و بلند کردن اجسام سنگین خودداری کند. ممکن است در ناحیه جراحی کمی درد، تورم و ناراحتی وجود داشته باشد که معمولاً با مصرف مسکن‌های تجویز شده توسط پزشک قابل تسکین است.
رعایت بهداشت ناحیه جراحی برای جلوگیری از عفونت بسیار مهم است. پزشک معمولاً توصیه می‌کند که بیمار چند بار در روز در آب گرم (حمام سیتز) بنشیند. این کار به تمیز نگه داشتن ناحیه، کاهش درد و تسریع بهبودی کمک می‌کند. محل برش باید به آرامی با آب و صابون ملایم تمیز شده و طبق دستور پزشک پانسمان شود.
تا زمان بهبودی کامل و طبق نظر پزشک، از برقراری رابطه جنسی و استفاده از تامپون یا دوش واژینال خودداری شود. همچنین، از پوشیدن لباس‌های تنگ که ممکن است باعث تحریک ناحیه جراحی شوند، اجتناب کنید. در صورت بروز علائمی مانند تب، قرمزی یا ترشح از محل جراحی، درد شدید، یا خونریزی غیرطبیعی، بیمار باید فوراً به پزشک مراجعه کند. پیگیری منظم با پزشک برای اطمینان از بهبودی مناسب ضروری است.
عوارض احتمالی جراحی غده های بارتولن و احتمال عود
“جراحی غده های بارتولن” معمولاً یک روش ایمن است، اما مانند هر عمل جراحی دیگری، ممکن است با برخی عوارض احتمالی همراه باشد. عوارض شایع معمولاً خفیف و موقتی هستند و شامل درد، تورم، کبودی و ناراحتی در ناحیه جراحی می‌شود. عفونت محل جراحی نیز یک عارضه احتمالی است که با رعایت بهداشت و مصرف آنتی‌بیوتیک‌های تجویز شده توسط پزشک قابل پیشگیری و درمان است.
عوارض جدی‌تر پس از “جراحی غده های بارتولن” نادر هستند، اما ممکن است شامل خونریزی شدید، تشکیل هماتوم (تجمع خون در زیر پوست)، آسیب به ساختارهای مجاور و در موارد برداشتن کامل غده، خشکی واژن باشد. احتمال بروز این عوارض بسته به روش جراحی، تجربه جراح و وضعیت سلامت بیمار متفاوت است.
احتمال عود کیست یا آبسه بارتولن پس از جراحی وجود دارد، به ویژه پس از تخلیه ساده. روش مارسوپیالیزاسیون نرخ عود کمتری دارد زیرا یک دهانه دائمی برای تخلیه غده ایجاد می‌کند. برداشتن کامل غده بارتولن معمولاً از عود مجدد جلوگیری می‌کند، اما همانطور که گفته شد، یک روش پیچیده‌تر است و ممکن است عوارض خاص خود را داشته باشد. پزشک متخصص قبل از جراحی، در مورد احتمال عود و بهترین روش برای کاهش این خطر با بیمار صحبت خواهد کرد.
اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از ابتلا به کیست و آبسه غده های بارتولن
اگرچه نمی‌توان از ایجاد همه کیست‌ها و آبسه‌ها جلوگیری کرد، اما رعایت برخی نکات می‌تواند خطر ابتلا به این مشکل را کاهش دهد:
- بهداشت فردی: روزانه ناحیه تناسلی را با آب گرم و صابون ملایم بشویید.
- استفاده از لباس زیر نخی: لباس زیر نخی به تهویه هوا در ناحیه تناسلی کمک می‌کند.
- داشتن رابطه جنسی ایمن: از کاندوم استفاده کنید و تعداد شرکای جنسی خود را محدود کنید.
- درمان سریع عفونت‌ها: هرگونه عفونت ادراری یا واژینال را به سرعت درمان کنید.
عوامل خطر ابتلا به کیست و آبسه غده های بارتولن
علاوه بر عواملی که قبلاً ذکر شد، برخی عوامل دیگر نیز می‌توانند خطر ابتلا به کیست و آبسه غده های بارتولن را افزایش دهند:
- فعالیت جنسی پرخطر: داشتن چندین شریک جنسی یا داشتن رابطه جنسی محافظت‌نشده می‌تواند خطر عفونت را افزایش دهد.
- سیستم ایمنی ضعیف: افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مانند افراد مبتلا به دیابت یا HIV، بیشتر در معرض عفونت هستند.
- حاملگی: تغییرات هورمونی در دوران بارداری می‌تواند خطر ایجاد کیست را افزایش دهد.
نتیجه‌گیری
“جراحی غده های بارتولن” یک راهکار موثر برای درمان کیست و آبسه این غده‌ها است که می‌تواند به تسکین درد، کاهش تورم و بهبود کیفیت زندگی بانوان مبتلا کمک کند. انتخاب روش جراحی مناسب بستگی به شرایط بیمار و نظر پزشک دارد. تخلیه ساده برای آبسه‌های حاد، مارسوپیالیزاسیون برای کیست‌های بزرگ یا آبسه‌های مکرر و برداشتن کامل غده در موارد نادر در نظر گرفته می‌شوند.
آگاهی از دلایل ایجاد این مشکل، علائم آن، زمان مناسب برای جراحی، روش‌های مختلف انجام عمل و مراقبت‌های پس از آن، می‌تواند به بانوانی که با این عارضه مواجه هستند، کمک کند تا با اطمینان خاطر بیشتری برای درمان اقدام نمایند. رعایت دقیق دستورالعمل‌های پزشک پس از جراحی و پیگیری منظم، نقش مهمی در بهبودی سریع و جلوگیری از عود مجدد دارد.
امیدواریم این راهنمای جامع و انحصاری توانسته باشد اطلاعات مفیدی در مورد “جراحی غده های بارتولن” در اختیار شما قرار دهد و به تمامی سوالات و ابهامات شما در این زمینه پاسخ داده باشد. در صورت نیاز به انجام این پروسیجر، با آگاهی کامل و بدون هیچگونه نگرانی برای آن آماده شوید و همواره با پزشک متخصص خود در ارتباط باشید.
آدرس: تهران، تقاطع بلوار اندرزگو و بلوار کاوه، بالای داروخانه زین ساز، پلاک 67، طبقه پنجم
تلفن های مطب: 02122698540 | 02122689537
ساعات کاری: روزهای زوج: 17 الی 19 | روزهای فرد: 11 الی 13 | اینستاگرام: drmesbaah
مشاوره آنلاین: 09911166609 | 09355286587
سوالات متداول در مورد جراحی غده های بارتولن
چه زمانی پس از جراحی غده های بارتولن باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت بروز علائمی مانند تب، درد شدید، قرمزی یا ترشح از محل جراحی، خونریزی غیرطبیعی یا عدم بهبود علائم، باید فوراً به پزشک مراجعه شود.
آیا جراحی غده های بارتولن دردناک است؟
در حین جراحی، بیمار تحت بی‌حسی موضعی یا عمومی قرار دارد و دردی احساس نمی‌کند. پس از عمل، ممکن است کمی درد و ناراحتی وجود داشته باشد که با مسکن‌های تجویز شده قابل کنترل است.
آیا پس از جراحی غده های بارتولن می‌توان رابطه جنسی داشت؟
توصیه می‌شود تا زمان بهبودی کامل و طبق نظر پزشک (معمولاً حدود 2 تا 4 هفته پس از جراحی) از برقراری رابطه جنسی خودداری شود.
آیا احتمال عود کیست یا آبسه بارتولن پس از جراحی وجود دارد؟
بله، احتمال عود وجود دارد، به ویژه پس از تخلیه ساده. مارسوپیالیزاسیون نرخ عود کمتری دارد و برداشتن کامل غده معمولاً از عود جلوگیری می‌کند.
آیا می‌توان از بروز کیست یا آبسه بارتولن پیشگیری کرد؟
روش قطعی برای پیشگیری از کیست یا آبسه بارتولن وجود ندارد، اما رعایت بهداشت ناحیه تناسلی و اجتناب از پوشیدن لباس‌های تنگ ممکن است کمک‌کننده باشد.