جراحی افتادگی رحم

افتادگی مثانه (سیستوسل) و رحم (پرولاپس رحم) از جمله مشکلات شایعی هستند که بسیاری از بانوان در سنین مختلف، به ویژه پس از زایمان‌های متعدد یا با افزایش سن، تجربه می‌کنند. این عارضه زمانی رخ می‌دهد که عضلات و بافت‌های نگهدارنده این اندام‌ها ضعیف شده و اجازه می‌دهند تا مثانه و یا رحم به داخل واژن بلغزند. این وضعیت می‌تواند منجر به علائم آزاردهنده‌ای مانند احساس فشار یا سنگینی در لگن، بی‌اختیاری ادرار، مشکل در تخلیه مثانه، درد هنگام رابطه جنسی و در موارد شدید، بیرون‌زدگی اندام‌ها از واژن شود.

جراحی افتادگی رحم راهکاری درمانی برای بازگرداندن رحم به موقعیت طبیعی خود یا برداشتن آن است که برای زنانی که از عوارض پرولاپس رحم رنج می‌برند، راه‌حلی موثر به شمار می‌رود. انتخاب روش جراحی مناسب بستگی به عوامل مختلفی از جمله شدت افتادگی، سن بیمار، تمایل به حفظ رحم و وضعیت سلامت عمومی دارد. در ادامه، به بررسی جامع این روش‌های درمانی، مراقبت‌ها و نکات کلیدی پس از آن خواهیم پرداخت تا ابهامات موجود در این زمینه رفع شود.

۱. افتادگی رحم چیست و چرا رخ می‌دهد؟

افتادگی رحم یا پرولاپس رحم، حالتی است که در آن رحم از موقعیت طبیعی خود در لگن به سمت پایین حرکت کرده و وارد کانال واژن می‌شود. این عارضه می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد و درجات مختلفی دارد که هر یک علائم و نیازهای درمانی متفاوتی را به همراه دارند.

۱.۱. تعریف دقیق افتادگی رحم

رحم توسط مجموعه‌ای از عضلات، رباط‌ها و بافت‌های همبند در کف لگن نگهداری می‌شود. هنگامی که این ساختارها ضعیف یا آسیب‌دیده می‌شوند، دیگر نمی‌توانند رحم را در جای خود نگه دارند و رحم به تدریج به سمت واژن یا حتی از دهانه آن خارج می‌شود. این وضعیت به عنوان افتادگی رحم شناخته می‌شود و می‌تواند سایر اندام‌های لگنی مانند مثانه (سیستوسل) یا روده (رکتوسل) را نیز تحت تأثیر قرار دهد.

۱.۲. درجات افتادگی رحم

افتادگی رحم بر اساس میزان حرکت رحم به داخل یا خارج از واژن، به چهار درجه اصلی تقسیم می‌شود:

• درجه ۱ (خفیف): رحم کمی به داخل واژن افتاده است، اما دهانه رحم هنوز به دهانه واژن نرسیده است.
• درجه ۲ (متوسط): رحم به حدی افتاده که دهانه رحم به دهانه واژن رسیده یا از آن کمی خارج شده است.
• درجه ۳ (شدید): بیشتر رحم از دهانه واژن خارج شده و قابل مشاهده است.
• درجه ۴ (کامل): کل رحم به همراه دهانه رحم کاملاً از واژن بیرون‌زده است (پروسیدنشیا).

۱.۳. علل اصلی افتادگی رحم

عوامل متعددی می‌توانند به ضعف عضلات و رباط‌های کف لگن منجر شده و در نهایت باعث افتادگی رحم شوند. درک این عوامل برای پیشگیری و درمان به موقع اهمیت دارد:

• زایمان طبیعی: یکی از شایع‌ترین دلایل، به‌ویژه زایمان‌های متعدد، دشوار، یا زایمان نوزادان با وزن بالا، که باعث کشیدگی و آسیب به عضلات و رباط‌های کف لگن می‌شود.
• افزایش سن و یائسگی: با افزایش سن، به دلیل کاهش سطح استروژن، بافت‌های حمایتی لگن ضعیف‌تر و انعطاف‌پذیری خود را از دست می‌دهند.
• عوامل ژنتیکی و ارثی: برخی زنان به طور ژنتیکی مستعد ضعف در بافت‌های همبند هستند که می‌تواند خطر افتادگی رحم را افزایش دهد.
• افزایش فشار داخل شکمی: عواملی مانند یبوست مزمن، سرفه‌های مزمن، بلند کردن اجسام سنگین، چاقی و اضافه وزن، یا حتی برخی ورزش‌های سنگین، می‌توانند فشار زیادی بر کف لگن وارد کرده و باعث تضعیف آن شوند.
• جراحی‌های قبلی لگن: در برخی موارد، جراحی‌های قبلی در ناحیه لگن می‌تواند به ساختارهای حمایتی آسیب وارد کند و به افتادگی دامن بزند.

۲. علائم و نشانه‌های افتادگی رحم؛ چه زمانی نگران باشیم؟

علائم افتادگی رحم ممکن است بسته به شدت آن، از بسیار خفیف تا کاملاً آزاردهنده متغیر باشد. بسیاری از زنان در مراحل اولیه هیچ علامتی ندارند، اما با پیشرفت افتادگی، نشانه‌ها آشکار می‌شوند. تشخیص زودهنگام علائم و مراجعه به متخصص، مانند دکتر مصباح، می‌تواند در مدیریت و درمان موثر بسیار کمک‌کننده باشد.

۲.۱. علائم رایج افتادگی رحم

این علائم اغلب در مراحل متوسط و شدید افتادگی رحم بروز می‌کنند و می‌توانند بر فعالیت‌های روزمره فرد تأثیر بگذارند:

• احساس سنگینی یا فشار در لگن: بسیاری از زنان این احساس را به عنوان “حس افتادگی” یا “چیزی در حال افتادن” توصیف می‌کنند. این حس معمولاً در پایان روز یا پس از فعالیت بدنی شدیدتر می‌شود.
• احساس بیرون‌زدگی در واژن: در درجات پیشرفته‌تر، بیمار ممکن است یک توده یا بافت را در دهانه واژن خود احساس کند یا ببیند که از واژن بیرون‌زده است.
• کمردرد: دردهای مبهم در ناحیه پایین کمر که با استراحت بهبود نمی‌یابد و اغلب با شدت افتادگی تشدید می‌شود.
• ناراحتی هنگام راه رفتن یا نشستن: به ویژه در موارد شدید که رحم از واژن خارج شده باشد، راه رفتن یا نشستن می‌تواند دردناک باشد.

۲.۲. مشکلات ادراری

افتادگی رحم غالباً با افتادگی مثانه (سیستوسل) همراه است که منجر به مشکلات ادراری متعددی می‌شود:

• بی‌اختیاری ادرار: نشت ادرار هنگام سرفه، عطسه، خنده، ورزش یا بلند کردن اجسام سنگین. این عارضه می‌تواند به دلیل فشار رحم بر مثانه و ضعف اسفنکتر ادراری رخ دهد.
• تکرر ادرار: نیاز مکرر به دفع ادرار، حتی در حجم کم.
• احساس عدم تخلیه کامل مثانه: پس از ادرار کردن، فرد هنوز احساس می‌کند مثانه‌اش کاملاً خالی نشده است.
• مشکل در تخلیه مثانه: نیاز به فشار آوردن یا تغییر وضعیت بدنی برای ادرار کردن.
• عفونت‌های مکرر دستگاه ادراری: باقی ماندن ادرار در مثانه می‌تواند زمینه را برای رشد باکتری‌ها فراهم کند.

۲.۳. مشکلات روده

در صورتی که افتادگی رحم با افتادگی روده (رکتوسل) همراه باشد، مشکلات دفع نیز ممکن است بروز کند:

• یبوست: سختی در دفع مدفوع و نیاز به زور زدن.
• احساس پری در روده بزرگ: حس اینکه روده به طور کامل تخلیه نشده است.
• نیاز به حمایت دستی: در برخی موارد، زنان مجبورند برای دفع راحت‌تر، دیواره پشتی واژن را با انگشت خود حمایت کنند.

۲.۴. مشکلات جنسی

پرولاپس رحم می‌تواند بر روابط جنسی نیز تأثیر بگذارد:

• آمیزش دردناک یا ناراحتی: به دلیل موقعیت غیرطبیعی رحم یا خشکی واژن (در زنان یائسه).
• کاهش حس جنسی: ممکن است به دلیل تغییرات آناتومیکی یا ناراحتی فیزیکی باشد.

۲.۵. سایر علائم افتادگی رحم

• خونریزی یا ترشحات غیرمعمول واژینال: در مواردی که رحم از واژن بیرون‌زده و در معرض هوا و سایش قرار می‌گیرد، ممکن است زخم شده و خونریزی یا ترشحات غیرعادی داشته باشد.

تغییر در سبک زندگی نیز می‌تواند در مدیریت علائم افتادگی مثانه و رحم موثر باشد. حفظ وزن سالم، اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین، درمان یبوست مزمن و ترک سیگار از جمله اقداماتی هستند که می‌توانند فشار وارده بر عضلات کف لگن را کاهش داده و به بهبود علائم کمک کنند. در برخی موارد، پزشک ممکن است درمان‌های هورمونی (به ویژه در دوران یائسگی) را نیز برای تقویت بافت‌های واژن توصیه کند.

۳. تشخیص افتادگی رحم

تشخیص دقیق افتادگی رحم برای انتخاب بهترین روش درمانی ضروری است. این فرآیند معمولاً شامل معاینه فیزیکی و در صورت لزوم، تست‌های تصویربرداری تکمیلی است. یک متخصص زنان با تجربه، مانند دکتر مصباح، می‌تواند به درستی وضعیت شما را ارزیابی کند.

۳.۱. معاینه لگنی

مهمترین و اولین گام در تشخیص افتادگی رحم، معاینه لگنی است. در طول این معاینه، پزشک از شما می‌خواهد که سرفه کنید یا زور بزنید، تا میزان افتادگی رحم و سایر اندام‌های لگنی (مانند مثانه و روده) را در حالتی که فشار بر کف لگن وارد می‌شود، ارزیابی کند. پزشک همچنین سلامت عمومی بافت‌های واژن و قدرت عضلات کف لگن را بررسی می‌کند.

۳.۲. تست‌های تصویربرداری

در برخی موارد، برای بررسی دقیق‌تر و رد سایر مشکلات احتمالی، ممکن است پزشک تست‌های تصویربرداری را توصیه کند:

• سونوگرافی لگن: می‌تواند به بررسی وضعیت رحم و تخمدان‌ها کمک کند و سایر مشکلات احتمالی را تشخیص دهد.
• MRI (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی): در موارد خاص، به ویژه برای ارزیابی دقیق‌تر کف لگن و سایر اندام‌های داخلی، ممکن است MRI تجویز شود.

۳.۳. ارزیابی‌های تکمیلی

اگر افتادگی رحم با علائم ادراری مانند بی‌اختیاری ادرار همراه باشد، ممکن است ارزیابی‌های تکمیلی انجام شود:

• تست نوار مثانه (یورودینامیک): این تست عملکرد مثانه را بررسی می‌کند و می‌تواند به تشخیص نوع بی‌اختیاری ادرار (مانند بی‌اختیاری استرسی) کمک کند.

۴. گزینه‌های درمانی افتادگی رحم از غیرجراحی تا جراحی

درمان افتادگی رحم بسته به شدت علائم، درجه افتادگی، سن بیمار، تمایل به بارداری در آینده و سلامت عمومی فرد، متفاوت است. گزینه‌های درمانی شامل روش‌های غیرجراحی و جراحی می‌شوند که هدف همه آن‌ها بهبود کیفیت زندگی بیمار و تسکین علائم است.

۴.۱. درمان‌های غیرجراحی برای افتادگی رحم

این روش‌ها معمولاً برای افتادگی‌های خفیف تا متوسط یا در مواردی که بیمار کاندید مناسبی برای جراحی نیست، توصیه می‌شوند.

• ورزش‌های کگل (Kegel Exercises):

  این تمرینات به تقویت عضلات کف لگن کمک می‌کنند. نحوه صحیح انجام ورزش کگل شامل انقباض عضلاتی است که جریان ادرار را متوقف می‌کنند و نگه داشتن این انقباض به مدت چند ثانیه و سپس رها کردن. انجام منظم و صحیح این تمرینات می‌تواند به بهبود حمایت از اندام‌های لگنی کمک کند و در افتادگی‌های خفیف بسیار مؤثر است. مزایای آن شامل تقویت عضلات، بهبود بی‌اختیاری ادرار و افزایش آگاهی از کف لگن است؛ اما در موارد شدید افتادگی، ممکن است به تنهایی کافی نباشند.

• پساری (Pessary):

  پساری یک حلقه سیلیکونی یا پلاستیکی است که در واژن قرار داده می‌شود تا رحم را در جای خود نگه دارد. انواع مختلفی از پساری وجود دارد که پزشک بر اساس وضعیت بیمار، مناسب‌ترین نوع را انتخاب می‌کند. پساری باید به طور منظم توسط پزشک بررسی و تمیز شود. مزایای آن شامل غیرتهاجمی بودن و امکان برداشتن و قرار دادن آن توسط خود فرد است، اما معایبی مانند عفونت، زخم و ناراحتی واژن را نیز می‌تواند به همراه داشته باشد.

• تغییرات سبک زندگی:

  کنترل وزن، رژیم غذایی پرفیبر برای جلوگیری از یبوست، ترک سیگار، و پرهیز از بلند کردن اجسام سنگین یا فعالیت‌هایی که فشار داخل شکمی را افزایش می‌دهند، می‌توانند در پیشگیری از تشدید افتادگی و بهبود علائم مؤثر باشند.

• درمان هورمونی (در دوران یائسگی):

  در زنانی که در دوران یائسگی قرار دارند، استفاده از استروژن واژینال (به صورت کرم یا حلقه) می‌تواند به تقویت بافت‌های واژن و حمایت‌کننده رحم کمک کند، زیرا کاهش استروژن یکی از دلایل ضعف این بافت‌هاست.

۴.۲. چه زمانی جراحی برای افتادگی رحم ضرورت پیدا می‌کند؟

در شرایط زیر، جراحی افتادگی رحم به عنوان بهترین یا تنها گزینه درمانی توصیه می‌شود:

• عدم پاسخ به درمان‌های غیرجراحی و ادامه علائم آزاردهنده.
• شدت بالای افتادگی (معمولاً درجات ۳ و ۴) که تأثیر منفی قابل توجهی بر کیفیت زندگی و فعالیت‌های روزمره بیمار دارد.
• تأثیر افتادگی بر عملکرد سایر اندام‌ها مانند مثانه و روده که با روش‌های غیرجراحی کنترل نمی‌شوند.

 

۵. انواع جراحی افتادگی رحم (بررسی روش‌ها و تکنیک‌ها)

انتخاب روش جراحی افتادگی رحم بستگی به عوامل متعددی از جمله شدت افتادگی، سلامت عمومی بیمار، تمایل به حفظ رحم و تجربه جراح دارد. هدف اصلی جراحی، بازگرداندن اندام‌های افتاده به موقعیت طبیعی خود و تقویت ساختارهای حمایتی لگن است. دکتر مصباح با تخصص و تجربه خود می‌تواند بهترین گزینه جراحی را به شما توصیه کند.

۵.۱. جراحی هیسترکتومی (برداشتن رحم)

این روش شامل برداشتن رحم است و معمولاً برای افتادگی‌های شدید یا در زنانی که تمایلی به حفظ رحم ندارند، انجام می‌شود.

• هیسترکتومی واژینال (Vaginal Hysterectomy):

  در این روش، رحم از طریق یک برش در واژن برداشته می‌شود. این روش کم تهاجمی‌تر از جراحی شکمی است، زیرا نیازی به برش شکم ندارد. مزایای آن شامل درد کمتر، زمان بهبودی کوتاه‌تر و عدم وجود جای زخم روی شکم است. معایب آن ممکن است شامل محدودیت‌هایی در موارد افتادگی‌های بسیار پیچیده یا وجود چسبندگی باشد.

• هیسترکتومی شکمی (Abdominal Hysterectomy):

  در این روش، رحم از طریق یک برش بزرگ‌تر در ناحیه شکم برداشته می‌شود. این جراحی معمولاً در مواردی انجام می‌شود که رحم بسیار بزرگ باشد، یا نیاز به بررسی همزمان سایر اندام‌های شکمی وجود داشته باشد. مزایای آن، دسترسی بهتر جراح به اندام‌هاست؛ اما معایبی مانند درد بیشتر، زمان بهبودی طولانی‌تر و وجود جای زخم شکمی را به همراه دارد.

• هیسترکتومی لاپاراسکوپی (Laparoscopic Hysterectomy):

  در این روش، جراح با استفاده از چند برش کوچک در شکم، ابزارهای نازک و دوربین (لاپاراسکوپ) را وارد می‌کند و رحم را برمی‌دارد. این روش به دلیل کم تهاجمی بودن، درد کمتر، خونریزی کمتر و دوره بهبودی کوتاه‌تر نسبت به هیسترکتومی شکمی، محبوبیت زیادی پیدا کرده است. گاهی اوقات این روش به صورت رباتیک نیز انجام می‌شود.

• ملاحظات برای زنانی که تمایل به حفظ رحم دارند:

  برای زنانی که هنوز تمایل به بارداری دارند یا به دلایل شخصی نمی‌خواهند رحم خود را بردارند، جراحی‌های نگهدارنده رحم گزینه مناسب‌تری هستند.

۵.۲. جراحی‌های نگهدارنده رحم (Uterine-Preserving Surgeries)

این روش‌ها برای زنانی مناسب هستند که می‌خواهند رحم خود را حفظ کنند، اما نیاز به حمایت بیشتری برای جلوگیری از افتادگی دارند.

• ساکروکلپوپکسی (Sacrocolpopexy):

  این یکی از مؤثرترین روش‌های عمل نگهدارنده رحم است که اغلب با استفاده از مش جراحی (نواری از مواد مصنوعی) برای حمایت از رحم و واژن انجام می‌شود. در این جراحی، مش به قسمت بالای رحم و سپس به استخوان ساکروم در ستون فقرات متصل می‌شود تا رحم را در موقعیت طبیعی خود نگه دارد. این جراحی می‌تواند به روش باز یا لاپاراسکوپی انجام شود. مزایای آن شامل نتایج طولانی‌مدت و استحکام بالا در حمایت از رحم است؛ اما معایبی مانند احتمال عوارض مرتبط با مش (مانند فرسایش یا عفونت) را نیز دارد.

• انواع روش‌های تعلیق رحم از طریق واژن:

  این روش‌ها شامل بخیه زدن رباط‌ها یا بافت‌های موجود برای بالا کشیدن و تثبیت رحم از طریق واژن است. این روش‌ها معمولاً کم تهاجمی‌تر هستند، اما ممکن است اثربخشی کمتری نسبت به ساکروکلپوپکسی در افتادگی‌های شدید داشته باشند.

• موارد مناسب برای این نوع جراحی‌ها:

  این جراحی‌ها برای زنانی که افتادگی رحم دارند و تمایل به حفظ باروری یا اجتناب از برداشتن رحم دارند، مناسب هستند، به خصوص در مواردی که افتادگی هنوز در مراحل اولیه یا متوسط قرار دارد.

۵.۳. جراحی‌های ترمیم کف لگن (Pelvic Floor Repair)

افتادگی رحم اغلب با افتادگی سایر اندام‌های لگنی مانند مثانه (سیستوسل) و روده (رکتوسل) همراه است. در بسیاری از موارد، جراح همزمان با جراحی افتادگی رحم، این افتادگی‌ها را نیز ترمیم می‌کند تا نتیجه بهتری حاصل شود.

• ترمیم سیستوسل (Cystocele Repair – افتادگی مثانه): در این جراحی، دیواره جلویی واژن که از مثانه حمایت می‌کند، ترمیم و تقویت می‌شود تا مثانه به موقعیت طبیعی خود بازگردد. این کار به بهبود علائم ادراری مانند بی‌اختیاری کمک می‌کند.
• ترمیم رکتوسل (Rectocele Repair – افتادگی روده): در این جراحی، دیواره پشتی واژن که از روده حمایت می‌کند، ترمیم و تقویت می‌شود تا روده کوچک به جای خود بازگردد. این کار می‌تواند مشکلات دفع مدفوع و یبوست را کاهش دهد.
• اهمیت همزمان انجام این ترمیم‌ها با جراحی افتادگی رحم: انجام همزمان این جراحی‌ها باعث می‌شود تا تمامی مشکلات مربوط به ضعف کف لگن به طور جامع برطرف شده و از نیاز به جراحی‌های متعدد در آینده جلوگیری شود.

به طور کلی، انتخاب بهترین روش جراحی باید با مشاوره دقیق با یک متخصص زنان حاذق و بررسی کامل شرایط بیمار صورت گیرد. دکتر مصباح با در نظر گرفتن تمامی جوانب، مناسب‌ترین مسیر درمانی را برای شما ترسیم خواهد کرد.

جراحی افتادگی رحم نه تنها به تسکین علائم آزاردهنده کمک می‌کند، بلکه با بازگرداندن اندام‌ها به موقعیت طبیعی، کیفیت زندگی زنان را به طرز چشمگیری بهبود می‌بخشد.

تقویت نقطه جی	لیفت ناحیه تناسلی با نخ	تنگ کردن ناحیه تناسلی	لابیاپلاستی با لیزر	عمل پرینورافی
سفید کردن ناحیه تناسلی	تزریق چربی به ناحیه تناسلی	تزریق ژل به ناحیه تناسلی	واژینوپلاستی	عمل کلیتوریس

۶. آمادگی‌های قبل از جراحی افتادگی رحم

آمادگی مناسب قبل از جراحی افتادگی رحم نقش حیاتی در موفقیت عمل و کاهش خطرات احتمالی دارد. این مراحل باید با دقت و تحت نظر پزشک انجام شوند.

آزمایشات لازم و ارزیابی سلامت عمومی:

• آزمایش خون: شامل شمارش کامل سلول‌های خونی، آزمایش قند خون، تست‌های انعقادی و ارزیابی عملکرد کلیه و کبد.
• نوار قلب (ECG) و رادیوگرافی قفسه سینه: برای ارزیابی سلامت قلب و ریه، به‌ویژه در افراد مسن‌تر یا دارای بیماری‌های زمینه‌ای.
• معاینات پزشکی عمومی: پزشک عمومی یا متخصص داخلی سلامت کلی شما را بررسی می‌کند تا از آمادگی جسمانی برای جراحی اطمینان حاصل شود.

مشاوره با جراح و متخصص بیهوشی:

• با جراح خود در مورد جزئیات عمل، روش جراحی انتخابی، انتظارات واقع‌بینانه، خطرات و عوارض احتمالی و دوران نقاهت صحبت کنید. تمام سوالات خود را بپرسید.
• متخصص بیهوشی نوع بیهوشی را (عمومی، نخاعی یا اپیدورال) توضیح می‌دهد و شما را از نظر حساسیت به داروها یا سابقه واکنش‌های منفی به بیهوشی بررسی می‌کند.

توقف مصرف برخی داروها:

• لازم است مصرف داروهای رقیق‌کننده خون (مانند آسپرین، وارفارین، پلاویکس) و مکمل‌های گیاهی (مانند سیر، زنجبیل، جینکوبیلوبا) را با مشورت پزشک، معمولاً یک هفته تا ۱۰ روز قبل از جراحی، قطع کنید تا از خطر خونریزی حین و بعد از عمل کاسته شود.
• در مورد سایر داروهای مصرفی (مانند داروهای دیابت، فشار خون، تیروئید) نیز با پزشک مشورت کنید.

آمادگی روانی و جسمانی:

• سعی کنید استرس و اضطراب خود را مدیریت کنید. صحبت با پزشک، خانواده و دوستان می‌تواند کمک‌کننده باشد.
• از چند روز قبل از عمل، رژیم غذایی سالم و سبک داشته باشید.
• معمولاً از شب قبل از جراحی باید ناشتا باشید (نه غذا و نه نوشیدنی). دستورالعمل‌های دقیق را از پزشک یا پرستار دریافت کنید.
• دوش گرفتن با صابون آنتی‌باکتریال در شب قبل از عمل و صبح روز عمل می‌تواند خطر عفونت را کاهش دهد.

۷. دوران نقاهت و مراقبت‌های پس از جراحی افتادگی رحم

دوران نقاهت پس از جراحی افتادگی رحم برای هر فرد متفاوت است و به نوع جراحی، سلامت عمومی بیمار و رعایت دقیق مراقبت‌های پس از عمل بستگی دارد. رعایت این توصیه‌ها برای بهبودی کامل و جلوگیری از عوارض ضروری است.

۷.۱. مراقبت‌های اولیه در بیمارستان بعد از جراحی افتادگی رحم

• کنترل درد: پس از جراحی، احساس درد طبیعی است که با داروهای مسکن تحت کنترل قرار می‌گیرد.
• خونریزی: ممکن است تا چند هفته پس از جراحی، ترشحات خونی یا لکه‌بینی داشته باشید که طبیعی است. در صورت خونریزی شدید، حتماً به پزشک اطلاع دهید.
• کاتتر ادراری: در برخی موارد، برای تخلیه مثانه و جلوگیری از فشار بر محل جراحی، کاتتر ادراری برای چند روز پس از عمل استفاده می‌شود.
• تحرک زودهنگام: پزشک یا پرستار شما را به راه رفتن آهسته و کوتاه پس از جراحی تشویق می‌کند تا از تشکیل لخته خون جلوگیری شود.

۷.۲. مراقبت در منزل بعد از جراحی افتادگی رحم

فعالیت‌های مجاز و ممنوع:

• • استراحت کافی: در هفته‌های اول پس از عمل، استراحت و خواب کافی برای بهبودی بدن ضروری است.
  • پرهیز از بلند کردن اجسام سنگین: حداقل برای ۶ تا ۸ هفته از بلند کردن اجسام سنگین‌تر از چند کیلوگرم خودداری کنید تا از فشار بر کف لگن و بخیه‌ها جلوگیری شود.
  • پرهیز از زور زدن: هنگام اجابت مزاج یا سرفه، سعی کنید زور نزنید.
  • پرهیز از فعالیت‌های ورزشی سنگین: فعالیت‌هایی مانند دویدن، پریدن، یا ورزش‌هایی که فشار زیادی بر لگن وارد می‌کنند، باید برای چند ماه کنار گذاشته شوند.
• مراقبت از محل زخم و بخیه‌ها: محل برش‌ها را تمیز و خشک نگه دارید. از دستورالعمل‌های پزشک برای مراقبت از بخیه‌ها پیروی کنید.
• رژیم غذایی مناسب برای جلوگیری از یبوست: مصرف فیبر کافی (میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل) و نوشیدن آب فراوان برای جلوگیری از یبوست ضروری است، زیرا یبوست و زور زدن می‌تواند بر محل جراحی فشار وارد کند.
• مصرف داروها: داروهای مسکن و آنتی‌بیوتیک‌های تجویز شده را طبق دستور پزشک مصرف کنید.

علائم هشداردهنده که نیاز به مراجعه فوری به پزشک دارند:

• • تب بالای ۳۸ درجه سانتی‌گراد
  • خونریزی شدید واژینال (بیشتر از یک پد در ساعت)
  • درد شدید و غیرقابل کنترل
  • قرمزی، تورم یا ترشحات بدبو از محل برش‌ها
  • دشواری در ادرار کردن یا دفع مدفوع
  • درد، تورم یا قرمزی در پاها (که می‌تواند نشانه لخته خون باشد)

۷.۳. مدت زمان نقاهت و بازگشت به فعالیت‌های عادی بعد از جراحی افتادگی رحم

مدت زمان کامل دوران نقاهت جراحی رحم می‌تواند از ۴ تا ۸ هفته متغیر باشد. بازگشت تدریجی به فعالیت‌های عادی باید با مشورت پزشک صورت گیرد. در ابتدا فعالیت‌های سبک‌تر مانند پیاده‌روی توصیه می‌شود و به مرور زمان می‌توان شدت و مدت فعالیت‌ها را افزایش داد.

۷.۴. توصیه‌ها برای بازگشت به روابط جنسی و فعالیت‌های ورزشی بعد از جراحی افتادگی رحم

روابط جنسی معمولاً پس از حداقل ۶ هفته و با تأیید پزشک قابل ازسرگیری است. بازگشت به فعالیت‌های ورزشی نیز باید تدریجی باشد و با تمرینات سبک کف لگن (پس از تأیید پزشک) آغاز شود. ورزش کگل می‌تواند پس از بهبودی کامل، به تقویت بیشتر عضلات لگن کمک کند.

۸. عوارض و خطرات احتمالی جراحی افتادگی رحم

مانند هر عمل جراحی دیگری، جراحی افتادگی رحم نیز می‌تواند با عوارض و خطرات احتمالی همراه باشد. آگاهی از این موارد به شما کمک می‌کند تا با دیدی بازتر تصمیم‌گیری کنید و در صورت بروز هرگونه مشکل، سریعاً به پزشک مراجعه کنید. مشاوره با پزشکی مجرب مانند دکتر مصباح در کاهش این خطرات موثر است.

۸.۱. عوارض عمومی جراحی افتادگی رحم

این عوارض در بسیاری از جراحی‌ها مشترک هستند و شامل موارد زیر می‌شوند:

• خونریزی: ممکن است حین یا پس از جراحی رخ دهد و در موارد نادر نیاز به انتقال خون باشد.
• عفونت: عفونت در محل برش، دستگاه ادراری یا در لگن می‌تواند رخ دهد که با مصرف آنتی‌بیوتیک درمان می‌شود.
• واکنش به بیهوشی: عوارضی مانند تهوع، استفراغ، سردرد، واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات تنفسی ناشی از داروهای بیهوشی.
• تشکیل لخته خون: در پاها یا ریه‌ها (آمبولی ریه) که با داروهای رقیق‌کننده خون و تحرک زودهنگام پیشگیری می‌شود.
• آسیب به اندام‌های اطراف: در موارد بسیار نادر، ممکن است مثانه، روده یا حالب‌ها در حین جراحی آسیب ببینند.

۸.۲. عوارض خاص جراحی افتادگی رحم

• عود افتادگی: اگرچه جراحی معمولاً موفقیت‌آمیز است، اما در برخی موارد، به ویژه در افرادی که عوامل خطر (مانند یبوست مزمن یا سرفه‌های شدید) را حفظ می‌کنند، ممکن است افتادگی مجدداً عود کند.
• درد مزمن: در موارد نادر، ممکن است درد مزمن در لگن یا هنگام آمیزش (دیسپارونی) باقی بماند.
• مشکلات ادراری جدید یا تشدید شده: گاهی اوقات، پس از عمل افتادگی رحم، ممکن است بی‌اختیاری ادرار تشدید شود یا حتی در افرادی که قبل از عمل این مشکل را نداشتند، بروز کند (به خصوص پس از جراحی‌های ترمیم سیستوسل).
• مشکلات مربوط به مش جراحی (در صورت استفاده): اگر در جراحی از مش استفاده شود (مانند ساکروکلپوپکسی)، عوارضی مانند فرسایش مش به داخل واژن، عفونت مش، یا درد ناشی از مش ممکن است رخ دهد.
• تغییر در عملکرد روده: مانند یبوست یا در موارد نادر، بی‌اختیاری مدفوع.

جنبه	هیسترکتومی واژینال	ساکروکلپوپکسی (لاپاراسکوپی/رباتیک)	جراحی واژینال تعلیق رحم
هدف اصلی	برداشتن رحم و رفع افتادگی	حفظ رحم و تثبیت آن با مش	حفظ رحم و بالا کشیدن آن با بخیه
مسیر جراحی	از طریق واژن (بدون برش شکم)	برش‌های کوچک شکمی (لاپاراسکوپی)	از طریق واژن (بدون برش شکم)
دوره نقاهت	نسبتاً کوتاه (۴-۶ هفته)	متوسط (۶-۸ هفته)	نسبتاً کوتاه (۴-۶ هفته)
میزان تهاجم	کم تهاجمی	کم تهاجمی (با مش)	کم تهاجمی
خطر عود	پایین	بسیار پایین (نتایج بلندمدت)	متوسط (ممکن است در برخی موارد عود کند)
قابلیت حفظ باروری	خیر (رحم برداشته می‌شود)	بله (رحم حفظ می‌شود)	بله (رحم حفظ می‌شود)
مزایای کلیدی	بهبودی سریع، عدم جای زخم	دوام بالا، حفظ رحم، کم تهاجمی	کم تهاجمی، حفظ رحم
معایب احتمالی	برداشتن رحم، خطر عفونت	عوارض مرتبط با مش، نیاز به تخصص جراح	احتمال عود بیشتر در افتادگی‌های شدید

نتیجه‌گیری

جراحی افتادگی رحم یک راهکار مؤثر و حیاتی برای زنانی است که با مشکلات ناشی از پرولاپس رحم دست و پنجه نرم می‌کنند. این عارضه که می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله زایمان‌های متعدد، یائسگی و ضعف عضلات کف لگن بروز کند، تأثیر قابل توجهی بر کیفیت زندگی فرد دارد. خوشبختانه، با پیشرفت‌های چشمگیر در علم پزشکی، روش‌های درمانی متنوعی از جمله درمان‌های غیرجراحی (مانند ورزش کگل و پساری) و روش‌های مختلف جراحی (مانند هیسترکتومی و جراحی‌های نگهدارنده رحم) وجود دارد که هر یک با توجه به شرایط بیمار و شدت افتادگی انتخاب می‌شوند.

انتخاب بهترین مسیر درمانی و آمادگی کامل قبل و پس از جراحی، کلید یک بهبودی موفقیت‌آمیز است. آگاهی از علائم، تشخیص به موقع و مشورت با یک متخصص زنان باتجربه، مانند دکتر مصباح، می‌تواند به شما کمک کند تا با اطمینان و آگاهی کامل، بهترین تصمیم را برای سلامت خود بگیرید. رعایت مراقبت‌های پس از جراحی، از جمله پرهیز از فعالیت‌های سنگین و رعایت رژیم غذایی مناسب، برای جلوگیری از عود و حصول نتیجه مطلوب بسیار حائز اهمیت است. در نهایت، با درمان مناسب، زنان می‌توانند به زندگی عادی و با کیفیت خود بازگردند و از عوارض آزاردهنده افتادگی رحم رهایی یابند.

دکتر سمیرا مصباح جراح و متخصص زنان می‌باشد. ایشان کلیه خدمات را در کلینیکی استاندارد و مدرن خدمت شما ارائه می‌نماید. شما می‌توانید از طریق نوبت آنلاین و یا با شماره‌های عنوان شده برای دریافت نوبت اقدام نمایید. برخی از افتخارات دکتر سمیرا مصباح جراح و متخصص زیبایی زنان:

• متخصص زنان و جراح زیبایی زنان
• جزو نفرات برتر بورد کشور
• دارای چندین مقاله معتبر خارجی و ایرانی
• کلینیک استاندارد و مدرن و پاسخگویی آنلاین

سوالات متداول