افتادگی مثانه و رحم، مشکلی شایع در میان زنان، به ویژه پس از زایمان یا در دوران یائسگی است. این بیماری میتواند کیفیت زندگی را به شدت تحت تأثیر قرار دهد و باعث بروز علائمی مانند بی اختیاری ادرار، درد لگن و مشکلات جنسی شود. اما نگران نباشید، درمان‌های مختلفی برای این مشکل وجود دارد که میتواند به شما کمک کند تا به زندگی عادی خود بازگردید.
افتادگی مثانه و رحم زمانی رخ می‌دهد که عضلات و بافت‌های نگهدارنده مثانه، رحم یا روده بزرگ ضعیف شده و این اندام‌ها از جایگاه طبیعی خود پایین آمده و به داخل واژن فشار می‌آورند. عوامل مختلفی مانند زایمان طبیعی مکرر، چاقی، سرفه مزمن و یبوست می‌توانند در بروز این مشکل نقش داشته باشند.
آنچه می خوانید
خوشبختانه، با تشخیص به موقع و درمان مناسب، می‌توان افتادگی مثانه و رحم را مدیریت کرد و از پیشرفت آن جلوگیری کرد. در این مقاله، به بررسی کامل درمان‌های مختلف این بیماری، از جمله روش‌های غیر جراحی و جراحی، می‌پردازیم. همچنین به سوالات متداول در مورد این مشکل پاسخ خواهیم داد تا اطلاعات کاملی در اختیار شما قرار گیرد.
علل افتادگی مثانه و رحم
افتادگی مثانه و رحم به دلایل مختلفی رخ می‌دهد که برخی از مهمترین آن‌ها عبارتند از:
- زایمان طبیعی مکرر: زایمان طبیعی به خصوص زایمان‌هایی که با استفاده از فورسپس یا وکیوم انجام می‌شوند، میتواند به عضلات و بافت‌های کف لگن آسیب رسانده و خطر افتادگی را افزایش دهد.
- چاقی: اضافه وزن باعث افزایش فشار بر روی عضلات کف لگن می‌شود و خطر افتادگی را افزایش می‌دهد.
- سرفه مزمن: سرفه‌های مکرر و شدید میتواند به عضلات کف لگن فشار وارد کرده و باعث ضعیف شدن آن‌ها شود.
- یبوست: زور زدن هنگام دفع مدفوع میتواند به عضلات کف لگن آسیب رسانده و خطر افتادگی را افزایش دهد.
- یائسگی: کاهش سطح استروژن در دوران یائسگی میتواند باعث ضعیف شدن بافت‌های واژن و افزایش خطر افتادگی شود.
علائم افتادگی مثانه و رحم
علائم افتادگی مثانه و رحم بسته به شدت بیماری و اندام درگیر متفاوت است. برخی از شایع‌ترین علائم عبارتند از:
- احساس سنگینی یا فشار در لگن: این احساس شبیه به نشستن بر روی یک توپ است.
- بی اختیاری ادرار: نشت ادرار هنگام سرفه، عطسه یا بلند کردن اجسام سنگین
- مشکل در تخلیه کامل مثانه: احساس نیاز مکرر به ادرار کردن اما عدم توانایی در تخلیه کامل مثانه
- یبوست یا مشکل در دفع مدفوع: به دلیل فشاری که بر روی روده بزرگ وارد می‌شود.
- درد در ناحیه لگن یا کمر
- مشکلات جنسی: درد هنگام رابطه جنسی یا کاهش میل جنسی
تشخیص افتادگی مثانه و رحم
برای تشخیص افتادگی مثانه و رحم، پزشک ابتدا شرح حال کاملی از علائم شما خواهد گرفت و سپس معاینه لگن را انجام می‌دهد. در طول معاینه، پزشک با استفاده از انگشتان خود یا ابزارهای خاصی، اندام‌های لگن را بررسی می‌کند تا میزان افتادگی را ارزیابی کند. در برخی موارد، ممکن است آزمایش‌های دیگری مانند سونوگرافی، سی تی اسکن یا ام آر آی نیز تجویز شود.
| تقویت نقطه جی | لیفت ناحیه تناسلی با نخ | تنگ کردن ناحیه تناسلی | لابیاپلاستی با لیزر | عمل پرینورافی |
| سفید کردن ناحیه تناسلی | تزریق چربی به ناحیه تناسلی | تزریق ژل به ناحیه تناسلی | واژینوپلاستی | عمل کلیتوریس |
درمان‌های غیر جراحی افتادگی مثانه و رحم
درمان‌های غیر جراحی اغلب به عنوان اولین خط درمان برای افتادگی خفیف تا متوسط در نظر گرفته می‌شوند. این روش‌ها شامل:
- پساری: پساری وسیله‌ای است که داخل واژن قرار می‌گیرد و به عنوان یک تکیه‌گاه برای اندام‌های افتاده عمل می‌کند. پساری‌ها در اشکال و اندازه‌های مختلفی وجود دارند و بسته به نوع افتادگی و شدت آن انتخاب می‌شوند.
- تمرینات کف لگن: تمرینات کف لگن به تقویت عضلات کف لگن کمک می‌کنند و می‌توانند به کاهش علائم افتادگی و بهبود حمایت از اندام‌های لگن کمک کنند. فیزیوتراپیست میتواند برنامه تمرینی مناسبی را برای شما طراحی کند.
- کاهش وزن: اگر اضافه وزن دارید، کاهش وزن میتواند به کاهش فشار بر روی عضلات کف لگن کمک کند و علائم افتادگی را بهبود بخشد.
- تغییرات سبک زندگی: اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین، اجتناب از یبوست، ترک سیگار و کاهش مصرف کافئین میتواند به کاهش فشار بر روی عضلات کف لگن کمک کند.
درمان جراحی افتادگی مثانه و رحم
اگر درمان‌های غیر جراحی موثر نباشند یا افتادگی شدید باشد، ممکن است به جراحی نیاز باشد. جراحی بسته به نوع و شدت افتادگی، میتواند به روش‌های مختلفی انجام شود. برخی از رایج‌ترین روش‌های جراحی عبارتند از:
- رافتروپکسی: در این روش، بافت‌های ضعیف شده با استفاده از بخیه یا نوار به یک رباط قوی در لگن متصل می‌شوند.
- ساکروکولیپکسی: در این روش، یک نوار مصنوعی به استخوان خاجی (ساکروم) متصل می‌شود تا از اندام‌های لگن حمایت کند.
- هیسترکتومی: در برخی موارد، ممکن است به همراه جراحی افتادگی، رحم نیز برداشته شود.
اهمیت ورزش‌های کف لگن در درمان افتادگی مثانه و رحم
ورزش‌های کف لگن نقش بسیار مهمی در درمان و پیشگیری از افتادگی مثانه و رحم دارند. این تمرینات به تقویت عضلات کف لگن کمک می‌کنند و می‌توانند به بهبود حمایت از اندام‌های لگن، کاهش علائم بی اختیاری ادرار و افزایش کنترل مثانه کمک کنند.
تغییرات سبک زندگی برای بهبود درمان افتادگی مثانه و رحم
تغییرات ساده در سبک زندگی میتواند به بهبود علائم افتادگی مثانه و رحم و افزایش اثربخشی درمان کمک کند. این تغییرات شامل:
- اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین: از بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید و هنگام بلند کردن اجسام، زانوهای خود را خم کنید و از کمر خود استفاده نکنید.
- کنترل یبوست: مصرف فیبر کافی، نوشیدن آب فراوان و فعالیت بدنی منظم به جلوگیری از یبوست کمک می‌کند.
- ترک سیگار: سیگار کشیدن میتواند به ضعیف شدن بافت‌های بدن کمک کند و خطر افتادگی را افزایش دهد.
- کاهش مصرف کافئین: کافئین میتواند باعث افزایش ادرار شود و علائم بی اختیاری را تشدید کند.
عوارض احتمالی درمان افتادگی مثانه و رحم
هر جراحی با عوارضی همراه است. عوارض احتمالی جراحی افتادگی مثانه و رحم شامل عفونت، خونریزی، لخته شدن خون، آسیب به اندام‌های مجاور، بی اختیاری ادرار یا مدفوع و بازگشت افتادگی است.
نتیجه گیری
افتادگی مثانه و رحم مشکلی است که میتواند کیفیت زندگی را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. خوشبختانه، درمان‌های مختلفی برای این مشکل وجود دارد که بسته به شدت بیماری و شرایط فردی هر بیمار انتخاب می‌شوند. درمان‌های غیر جراحی مانند پساری و تمرینات کف لگن اغلب برای موارد خفیف تا متوسط موثر هستند. در موارد شدیدتر، ممکن است به جراحی نیاز باشد. مهمترین نکته این است که در صورت مشاهده هرگونه علامت افتادگی مثانه و رحم، به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب دریافت کنید. با تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، می‌توان از پیشرفت بیماری جلوگیری کرد و به زندگی عادی بازگشت.
- برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد درمان افتادگی مثانه و رحم، با پزشک خود مشورت کنید.
- به طور منظم به پزشک مراجعه کنید تا پیشرفت بیماری و اثربخشی درمان را بررسی کند.
- سبک زندگی سالمی داشته باشید و از عادات ناسالم مانند سیگار کشیدن و مصرف بیش از حد کافئین اجتناب کنید.
- تمرینات کف لگن را به طور مرتب انجام دهید.
- در صورت نیاز، از پساری استفاده کنید.
آدرس: تهران، تقاطع بلوار اندرزگو و بلوار کاوه، بالای داروخانه زین ساز، پلاک 67، طبقه پنجم
تلفن های مطب: 02122698540 | 02122689537
ساعات کاری: روزهای زوج: 17 الی 19 | روزهای فرد: 11 الی 13 | اینستاگرام: drmesbaah
مشاوره آنلاین: 09911166609 | 09355286587
سوالات متداول
آیا افتادگی مثانه و رحم قابل پیشگیری است؟
بله، با تقویت عضلات کف لگن، حفظ وزن سالم و اجتناب از یبوست می‌توان از بروز افتادگی مثانه و رحم پیشگیری کرد.
آیا افتادگی مثانه و رحم خطرناک است؟
در بیشتر موارد، افتادگی مثانه و رحم خطرناک نیست اما میتواند باعث بروز علائم آزاردهنده و کاهش کیفیت زندگی شود.
آیا جراحی افتادگی مثانه دردناک است؟
پس از جراحی، ممکن است احساس درد و ناراحتی داشته باشید که با مصرف داروهای مسکن قابل کنترل است.
آیا پس از جراحی افتادگی، خطر بازگشت وجود دارد؟
بله، حتی پس از جراحی نیز خطر بازگشت افتادگی وجود دارد، به خصوص اگر عوامل خطر مانند چاقی و سرفه مزمن کنترل نشوند.
آیا می‌توان به طور طبیعی افتادگی مثانه و رحم را درمان کرد؟
در برخی موارد خفیف، با انجام تمرینات کف لگن و تغییرات سبک زندگی می‌توان افتادگی را بهبود بخشید. اما در موارد شدیدتر، ممکن است به جراحی نیاز باشد.