خشکی ناحیه تناسلی یک مشکل شایع در میان بانوان است که ممکن است در هر سنی رخ دهد و موجب رابطه جنسی اذیت کننده و بر هم خوردن تعادل در زندگی جنسی فرد شود. دلایل متعددی باعث ایجاد آن می شود و همچنین درمانهای متعددی جهت رفع آن وجود دارد.
لایهای نازک از ترشحات، دیوارهی داخلی ناحیه تناسلی را پوشانده است که باعث لغزندگی و مرطوب شدن آن می شود. در هنگام یک رابطه جنسی جریان خون در دستگاه تناسلی افزایش پیدا می کند و این امر باعث افزایش ترشحات و لغزندگی بیشتر ناحیه تناسلی می شود و موجب کاهش آسیب در حین رابطهی جنسی میشود.
استروژن یک هورمون جنسی زنانه است که باعث میشود لایهی داخلی ناحیه تناسلی نرم و ضخیم و خاصیت ارتجاعی داشته باشد. خشکی ناحیه تناسلی به دلیل کاهش سطح استروژن ایجاد میشود.
تغییرات هورمونی در اثر قاعدگی، افزایش سن، یائسگی، زایمان و شیردهی روی میزان و غلظت رطوبت ناحیه تناسلی موثر است و سبب نازک و ملتهب شدن دیوارهی ناحیه تناسلی می گردد. کاهش سطح استروژن یا نازک شدن پوشش ناحیه تناسلی منجر به عفونت ناحیه تناسلی می شود.
همین امر به نوبه خود باعث مشکلاتی مثل خشکی ناحیه تناسلی می شود؛ این افت سطح استروژن ممکن است به دلیل زایمان، شیر دادن به نوزاد، پرتودرمانی، شیمی درمانی یا جراحی برداشتن تخمدان باشد.
علائم خشکی ناحیه تناسلی
خشکی وازن با علائم مختلفی نمایان می شود:
- خارش و سوزش شدید ناحیه تناسلی
- درد ناحیه تناسلی
- خروج ترشح از ناحیه تناسلی
- درد و خونریزی در هنگام رابطه جنسی
- عرق شبانه و بی خوابی
- تغییرات خلق و خوی
- خستگی بیش از حد
- مسائل مربوط به حافظه
- تکرر ادرار یا نیاز فوری به دفع ادرار
- عفونت ادراری مکرر
- سوزش در زمان دفع ادرار
روش های تشخیص خشکی ناحیه تناسلی
فرد مبتلا پس از مشاهده ی علائم خشکی ناحیه تناسلی لازم است به متخصص مراجعه کند تا از طریق روش های زیر بیماری را تشخیص دهد:
- معاینه بالینی ناحیه لگن:
معاینه و بررسی نواحی دستگاه تناسلی مانند ناحیه تناسلی و دهانه رحم - تست پاپ اسمیر:
بررسی نمونه های سلولی ای که از دهانه رحم و دیواره رحم برداشته شده در زیر میکروسکوپ
بررسی نمونه هایی از ترشحات ناحیه تناسلی - تست هورمونی:
بررسی میزان هورمون استروژن در بدن - آزمایشات ادراری:
انجام آزمایشات مربوط به ادرار در صورتی که بیمار دچار عفونت های ادراری باشد
اگر علائم خشکی ناحیه تناسلی را مشاهده کردید، باید جهت تشخیص و درمان به پزشک متخصص مراجعه نمایید. شما می توانید جهت دریافت خدمات تخصصی درمانی با خانم سمیرا مصباح، جراح و متخصص زنان تماس حاصل فرمایید.
علل خشکی ناحیه تناسلی چیست؟
خشکی ناحیه تناسلی دلایل متعدد جسمی و روحی دارد که هر دو مورد سبب ایجاد و بدتر شدن این مشکل می شوند که عبارتند از:
کاهش سطح استروژن
شایع ترین علت خشکی ناحیه تناسلی کاهش سطح استروژن است که غالبا به دلیل یائسگی ایجاد میشود. چند نکته و ویژگی در مورد هورمون استروژن :
- توسط تخمدانها تولید میشود.
- باعث ایجاد ویژگیهای زنانه مانند رشد سینهها و فرم بدن میشود.
- نقش مهمی در چرخهی قاعدگی و بارداری ایفا میکند.
- لایهی داخلی ناحیه تناسلی را ضخیم، مرطوب و سالم نگه میدارد.
بدون استروژن بافت ناحیه تناسلی نازک و خشک میشود و حالت کشسانی بافت ناحیه تناسلی کم میشود؛ در نتیجه به راحتی آسیب میبیند.
مخاط آن از صورتی به رنگ آبی دیده میشود. این تغییرات را تحت عنوان آتروفی ناحیه تناسلی میشناسیم.
سطح استروژن به دلایل دیگر نیز ممکن است کاهش یابد مانند:
- زایمان
- شیردهی
- استرس بیش از حد
- اقدامات درمانی برای سرطانها مانند شیمی درمانی و اشعه درمانی در ناحیهی لگن
- ورزشهای شدید
- برداشتن تخمدانها به روش جراحی
یائسگی:
آتروفی و خشکی ناحیه تناسلی میتواند درد و ناراحتی در طول رابطه جنسی برای فرد ایجاد کنند و احتمال عفونت ناحیه تناسلی را نیز افزایش دهد.
و همانطور که اشاره گردید کاهش سطح استروژن موجب نازک شدن لایهی داخلی مجاری ادراری میشود.
و به دنبال آن شانس تکرر ادرار و عفونتهای ادراری را افزایش میدهند.
همچنین زنان ممکن است خونریزی پس از رابطهی جنسی یا سوزش ناحیه تناسلی و خارش داشته باشند.
این علائم به عنوان سندرم یائسگی یا GMS شناخته شده است که قطعا میتوانند بر لذت جنسی فرد و احساس خوب فرد نسبت به خود تاثیر بگذارند.
حدود ۴۰ تا ۵۰ در صد از زنان یائسه خشکی ناحیه تناسلی را تجربه میکنند اما تنها ۲۰ درصد از آنها به دنبال درمان مشکل خود هستند.
البته که هیچ دو نفری علائم یائسگی یکسانی را تجربه نمیکنند.
- استعمال سیگار:
بانوان سیگاری زودتر از سایرین دچار یائسگی میشوند، بنابراین خشکی ناحیه تناسلی نیز در سنین پایین تری ایجاد میشود.
روش های پیشگیری از بارداری:
برخی زنان به لاتکس و مواد اسپرم کش موجود در کاندوم حساسیت نشان می دهند و منجر به خشکی ناحیه تناسلیشان می شود.
در استفاده از ژل های روان کننده احتیاط کنید چون باعث از بین رفتن اسپرم ها می شود و ممکن شما برای همیشه باردار نشوید.
عوامل روحی روانی مور در خشکی ناحیه تناسلی:
ﻋﻮاﻣﻞ زیر در ﺧﺸﮑﯽ ناحیه تناسلی تاثیرگذار به ﺷﻤﺎر میروند:
- ﻋﺪم آراﻣﺶ و آﺳﺎﯾﺶ
- ﺣﺎﻻت ﻋﺼﺒﯽ و ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ
- اﺿﻄﺮاب و اﺳﺘﺮس
- اﻓﺴﺮدﮔﯽ
- ﺑﯿﻤﺎریهای رواﻧﭙﺰﺷﮑﯽ
- ﺧﺎﻃﺮات ﺑﺪ از رابطه جنسی
- ﻣﺸﮑﻼت زﻧﺎﺷﻮﺋﯽ
- عدم آمادگی کافی برای رابطه
- عدم پیش نوازی و اﺿﻄﺮاب درﺑﺎره ﻧﺤﻮه رﻓﺘﺎر ﺟﻨﺴﯽ ﺷﺮﯾﮏ ﺟﻨﺴﯽ
داروهای ضد افسردگی:
اختلالات عملکرد جنسی مانند خشکی ناحیه تناسلی، کاهش میل جنسی و ناتوانی در رسیدن به ارگاسم؛ می تواند از عوارض برخی داروهای ضدافسردگی باشد.
داروهای آنتی هیستامین:
خشکی ناحیه تناسلی یکی از عوارض داروهایی است که برای برطرف کردن علائم سرما خوردگی و آلرژی و کاهش ترشحات استفاده میشود. با قطع مصرف دارو، رطوبت ناحیه تناسلی نیز به حالت طبیعی خود برمی گردد.
اگر علائم خشکی ناحیه تناسلی را مشاهده کردید، باید جهت تشخیص و درمان به پزشک متخصص مراجعه نمایید. شما می توانید جهت دریافت خدمات تخصصی درمانی با خانم سمیرا مصباح، جراح و متخصص زنان تماس حاصل فرمایید.
سندرم شوگرن:
نوعی بیماری خود ایمنی است که غدد اشکی و بزاقی را درگیر کرده و دچار التهاب میکند. همچنین ممکن است لایهی داخلی ناحیه تناسلی را ملتهب کرده و خشک کند.
شست و شوی واژینال:
شستشو و دوش واژینال و استفاده از برخی لوسیونها نیز میتوانند باعث برهم خوردن تعادل در ناحیه تناسلی و سبب التهاب، عفونت و همچنین خشکی آن شوند.
درمان خشکی ناحیه تناسلی
توجه داشته باشید که درمانهای متعددی برای رفع خشکی ناحیه تناسلی وجود دارند، اما درمان خشکی ناحیه تناسلی فقط تحت نظر متخصص زنان انجام میشود.
استفاده از کرمهای موضعی ناحیه تناسلی، درمان دارویی و نیز درمانهای خانگی همگی میتوانند کمک کننده باشند.
استروژن واژینال
پرکاربردترین شکل درمان خشکی ناحیه تناسلی استفاده موضعی از استروژن در ناحیه ناحیه تناسلی می باشد که به آن استروژن واژینال می گویند.
این کار خطر ابتلا به عفونت ادراری را نیز کم می کند که برای داشتن یک عملکرد جنسی سالم با همسر اهمیت زیاد دارد.
مقدار کمی از این استروژن هم وارد جریان خون می شود و هورمون تستوسترون را کاهش نمی دهد. در مورد میزان و نوع مصرفی آن با پزشک مشورت کنید.
اشکال مختلف استروژن واژینال عبارتند از:
- پماد استروژن واژینال:
معمولا شب ها، با استفاده از اپلیکاتور پماد را وارد ناحیه تناسلی می کنید. - حلقه استروژن واژینال:
نرم و قابل انعطاف است که وارد بخش بالایی ناحیه تناسلی می شود که به صورت ثابت شروع به آزادسازی استروژن می کند و توسط بافت های ناحیه تناسلی جذب می شود. هر سه ماه یک بار باید تعویض شود. - قرص استروژن واژینال:
با استفاده از یک اپلیکاتور یک بار مصرف، قرص را داخل ناحیه تناسلی قرار می دهید.
اگر خشکی ناحیه تناسلی با سایر علائم یائسگی مانند گرگرفتگی همراه باشد و اگر رحم خود را درنیاورده باشید (هیسترستومی)، پزشک استروژن خوراکی را به همراه هورمون پروژستین برای شما تجویز خواهد کرد.
اگر سابقه ابتلا به سرطان پستان، تخمدان و یا رحم را دارید یا باردار یا شیرده هستید ، در مورد ایمن بودن استفاده از استروژن موضعی با پزشک خود صحبت کنید.
از پزشک بپرسید که آیا این هورمون درمانی مفید است یا نه و کدام نوع آن برای شما بهتر است.
اگر دچار خشکی ناحیه تناسلی هستید و میخواهید بدانید آیا این هورمون درمانی مفید است یا نه و کدام نوع آن برای شما بهتر است، می توانید جهت دریافت خدمات تخصصی درمانی با خانم سمیرا مصباح، جراح و متخصص زنان تماس حاصل فرمایید.
اگر مایل به مصرف استروژن نیستید؛موارد زیر برای شما تجویز می شود:
مصرف فیتواستروژن: ترکیباتی هستند که مشابه استروژن در بدن عمل میکنند و در غذاهای گیاهی مانند سویا، آجیل، مغزها و دانهها، پنیر و لوبیا یافت میشود.
مصرف اسپمیفین: قرصی است که عملکرد آن بر بافت ناحیه تناسلی مانند استروژن است.
مصرف پر استرون: شیافی است که باید داخل ناحیه تناسلی قرار داده شود و مصرف آن متداول نیست.
مصرف برخی ویتامین ها: مصرف برخی ویتامین ها از جمله ویتامین A و B و E در کاهش استرس موثر هستند در نتیجه باعث بهبود خشکی ناحیه تناسلیی که بر اثر استرس به وجود آمده است می شوند.
سبک زندگی سالم:
نوشیدن آب به اندازه کافی، استراحت کافی در طول شبانه روز و ورزش منظم به بهبود وضعیت جسمانی کمک می کند.
رابطهی جنسی منظم و سالم:
در رابطهی جنسی منظم با همسر، هنگام مقاربت جریان خون به ناحیه تناسلی افزایش یافته و باعث افزایش ترشحات ناحیه تناسلی میشود و خشکی ناحیه تناسلی را برطرف میکند.
مرطوب کننده ها و روان کننده های ناحیه تناسلی:
میتوانید از روانکنندهها (لوبریکنت) در هنگام مقاربت استفاده کنید تا ناحیه تناسلی را مرطوب کرده و درد در هنگام نزدیکی را کاهش دهد.
روانکنندههای محلول در آب نسبت به روانکنندههای روغنی بهتر بوده زیرا باعث تحریک ناحیه تناسلی نمیشوند و به کاندوم نیز آسیبی نمیرساند.
استفاده از لیزر مونالیزا:
تکنولوژی لیزر مونالیزا؛ یکی از موثرترین روشهای بدون عارضه برای درمان خشکی ناحیه تناسلی است. در واقع با تحریک بافت داخلی ناحیه تناسلی، خون رسانی را افزایش داده و موجب می شود کلاژن سازی اتفاق بیفتد. همچنین با تحریک بافتهای درونی تر، بدن مستعد تولید هورمون استروژن می شود که به مجموعه این فرایندها جوانسازی ناحیه تناسلی با لیزر می گوییم که موجب می شود رابطه جنسی ایده آلی را تجربه کنید. بطور متوسط برای رفع خشکی ناحیه تناسلی، سه جلسه استفاده از لیزر مونالیزاتاچ نیاز است. بعد از این سه جلسه تا حدود دو سال الی چهار سال، شما نیازی به تجدید درمان نخواهید داشت.
استفاده از تکنولوژی RF برای درمان خشکی ناحیه تناسلی
رادیو فرکوئنسی (RF) نسل جدید تکنولوژی در فیلد زنان است که با استفاده از امواج رادیویی که با سرعت بالا تغییر فاز می دهند.
این کار باعث می شود که بافتهای داخلی بدن تحریک شده و سلولهای مخاطی را وادار به فعالیت می کند.
نتیجه این عمل، تولید استروژن و لایه برداری از بافت دیواره کانال ناحیه تناسلی است.
به یاد داشته باشید که از دستگاه آر اف برای درمان و یا ناحیه تناسلی استفاده می شود که از جمله می توان به درمان دردهای لگنی و یا جوانسازی ناحیه تناسلی اشاره کرد.
با لایه برداری بافت داخلی ناحیه تناسلی، بالاترین درجه از جوانسازی ناحیه تناسلی اتفاق می افتد.
چرا که بدن بصورت خودکار در صدد ایجاد بافت جدید، به جای بافت قبلی ناحیه تناسلی می شود و همین موضوع است که رضایت بیماران را از این روش به بالاترین حد ممکن می رساند.